Ten eerste wil ik beginnen met zeggen: er is geen vaste definitie van de mind-body visie. Daarom zal ik hierin opschrijven wat MIJN definitie is van deze visie.
De naam zegt het eigenlijk al: mind-body visie.
Binnen de reguliere geneeskunde worden lichaam en geest van elkaar gescheiden. Je hebt óf een fysieke aandoening óf een mentale aandoening. En ook de oplossing wordt als een tweedeling gezien. Je gaat of fysiek met herstel aan de gang óf mentaal.
De mind-body visie gaat daarentegen ervan uit dat het lichaam en geest één systeem zijn en dat alles met elkaar samenhangt. En het gekke is dat dit iets is wat eigenlijk iedereen wel weet. Bijvoorbeeld als je iets spannend vindt (mentaal), krijg je zweethanden (fysiek). Maar dat dit ook met ziekte een rol kan spelen, is minder bekend.
Wat mij betreft bestaat de mind-body visie uit een aantal componenten. Ik zal deze componenten voor je op een rijtje zetten.
Vastzitten in het vecht/vluchtsysteem
Herken je het gevoel van 'aan' staan? 'S nachts uren lang wakker liggen? Je hoofd dat overuren lijkt te draaien terwijl je juist zo graag wil ontspannen? Grote kans dat je vastzit in het vecht/vluchtsysteem. Het systeem dat ons brein en het lichaam met elkaar verbindt is het zenuwstelsel. Het onbewuste deel van het zenuwstelsel is het autonome zenuwstelsel. Het autonome zenuwstelsel bestaat (simpel gezegd) uit twee delen: het sympathische (vecht/vlucht) en het parasympathische (rust/herstel) systeem. Als je vastzit in het vecht/vluchtsysteem, kan dat fysieke klachten opleveren. Je lichaam heeft tenslotte het parasympathische systeem nodig om te herstellen. Maar als je vastzit in het vecht/vluchtsysteem, komt je lichaam niet aan herstel toe.
Polyvagaal theorie
De polyvagaaltheorie, ontwikkeld door psycholoog en neurowetenschapper Stephen Porges, gaat verder op het autonome zenuwstelsel. Volgens hem bestaat het autonome zenuwstel uit drie standen: ventraal vagaal (veilige verbinding), sympathisch (vecht/vlucht) en dorsaal vagaal (freeze, shut down, verdoofd). Een gezond persoon navigeert gedurende de dag door deze standen heen, op basis van (onbewuste) veiligheid. Ventraal als je helemaal veilig bent, sympathisch bij gevaar en dorsaal bij (volgens het brein) levensbedreigende situaties. Chronische vermoeidheid kan zijn dat je in een chronische 'freeze' zit. Of dat je navigeert tussen dorsaal (freeze) en sympathisch, maar nooit of nauwelijks in ventraal vagaal (veilige verbinding) komt. De polyvagaaltheorie gaat om de staat te herkennen waar je in zit en op een gezonde manier door het autonome zenuwstelsel te leren navigeren.
Chronische klachten 'afleren'
Dr. Schubiner schreef het boek 'Unlearn your pain', het afleren van je pijn dus. Hij schrijft over pijn, maar het gaat ook op voor andere chronische klachten. Volgens Schubiner is alle pijn die we ervaren een signaal van gevaar vanuit een brein. Vaak is dit een signaal omdat er weefselschade is, maar het signaal van gevaar vanuit het brein kan ook worden veroorzaakt door een 'storing'. Je ervaart dan pijn omdat het brein pijn ziet, zonder dat er weefselschade is. Door o.a. de oefening 'somatic tracking' toe te passen, kun je het signaal van gevaar in het brein verkleinen waardoor de pijn afneemt.
TMS visie
De term TMS (Tension Myositis Syndroom) is ontwikkeld door dr. Sarno. Volgens dr. Sarno worden chronische klachten veroorzaakt door stress en onderdrukte emoties.
Limbische verklaring
De limbische verklaring is ontwikkeld door oud-neuroloog Marten Klaver. Emoties ontstaan in het limbisch systeem van het brein. Dit is een onbewust deel van ons brein. Op het moment dat we deze emoties toelaten, komen ze in onze prefrontale cortex, het bewuste deel van ons brein, en kunnen we deze emoties fysiek uiten (denk aan lachen of huilen). Op het moment dat we deze emoties onderdrukken, blijven ze volgens Klaver vastzitten in het limbisch systeem en geven als het ware een storing. Die storing kan zich uiten in fysieke klachten. Door de onbewust onderdrukte emoties bewust te maken, verhelp je de storing in het limbisch systeem en daarmee de chronische klachten.
Veiligheid als de gemene deler
In mijn ogen zijn al deze aspecten onderdeel van de mind-body visie en kunnen allemaal bijdragen aan herstel. De grote gemene deler in de verschillende aspecten veiligheid. Ben je benieuwd waarom veiligheid de gemene deler is in deze visie? Luister hier de podcastaflevering die ik daarover opnam.
In het online programma 'Herstellen van chronische klachten' begeleid ik je theoretisch en praktisch door de verschillende aspecten van de mind-body visie gedurende elf weken. Je investeert slechts 15 minuten per dag om tools te verzamelen voor jouw herstelreis.
Je stelling dat binnen de reguliere geneeskunde het lichaam en geest van elkaar gescheiden worden vind ik ongenuanceerd en onjuist. Je doet hiermee heel veel zorgverleners én behandeltrajecten te kort.
Tijdens mijn covidbehandeling was er zeker geen sprake van een tweesporenbeleid. De behandeling was gericht op het fysieke, mentale en sociaal aspect.